ချယ်လ်ဆီးအကြောင်းပြောရင် ခေတ်ကို အနည်းဆုံး ၃ ခေတ်လောက်တော့ ခွဲပြောရမယ် ထင်ပါ တယ်။ အေဗရာမိုဗစ်မတိုင်ခင်ခေတ်၊ အေဗရာမိုဗစ်ခေတ်၊ အေဗရာမိုဗစ်အလွန်ခေတ်ပေါ့။ ရိုမန် အေ ဗရာမိုဗစ်က ချယ်လ်ဆီးအသင်းသမိုင်းအပေါ် အဲဒီလောက် လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့တဲ့သူတစ်ယောက်ပါ။ ဒါ ကြောင့်လည်း ချယ်လ်ဆီး ပရိသတ်တွေက သူ့လက်ထက်က အသင်းကို ရိုမန်အင်ပါယာလို့ခေါ်ကြ တာပေါ့။ တခေတ်တခါတုန်းက ကြီးကျယ်ခမ်းနားခဲ့တဲ့ ရောမအင်ပါယာကြီးနဲ့ ခိုင်းနှိုင်းခဲ့ကြတာပေါ့ လေ။ 

ရိုမန် မတိုင်ခင်ခေတ်တုန်းကလည်း ချယ်လ်ဆီးဟာ တန်းတစ်ခုတော့ရှိပေမဲ့ အောင်မြင်မှုတွေတော့ များများစားစား မရဖူးသေးပါဘူး။ ပရီးမီးယားလိဂ်ရယ်လို့ မဖြစ်လာခင် အဆင့်မြင့်တန်းကာလတုန်း က ၁၉၅၄-၅၅ ရာသီမှာ ချန်ပီယံတစ်ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ဖူးတာကတော့ တကယ့်မှတ်တမ်းကြီးပါ။ အဲဒီနောက် တန်းတွေလည်း ပြန်ဆင်းခဲ့ရတာကို ၁၉၈၃-၈၄ မှာ တကြိမ်၊ ၁၉၈၈-၈၉ မှာ တကြိမ် ဒုတိယတန်း ချန် ပီယံဆုတွေ ရခဲ့ဖူးတာက သက်သေခံနေပါတယ်။ တက်လိုက်ကျလိုက်ဆိုပါတော့။ 

အက်ဖ်အေဖလားကိုတော့ ရိုမန်မတိုင်ခင်မှာ ၃ ကြိမ်ရခဲ့ဖူးပါတယ်။ လိဂ်ဖလားလည်း ၂ ကြိမ်ပေါ့။ ဒီလို အောင်မြင်မှုတွေလောက်နဲ့ကျေနပ်နေခဲ့ရတဲ့ ချယ်လ်ဆီးကို ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှာ ရိုမန် အေဗရာမိုဗစ်က ပေါင်သန်း ၁၄၀ တည်းနဲ့ ဝယ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ချယ်လ်ဆီးက အခုချယ်လ်ဆီး လည်း မဖြစ်သေးတာပါသလို၊ အဲဒီတုန်းက ဘောလုံးဟာ စီးပွားရေဖက်ကို ဒီလောက်အထိ မရောက် သေးပါဘူး။ 

ရိုမန်က သူ့အသင်းကို အခြေအနေအကဲခတ်ပြီးတဲ့နောက် မော်ရင်ညိုနဲ့ ပေါင်းစပ်မှုကနေ စလို့ လူ အင်အားတွေကို ငွေသုံးပြီး အလုံးအရင်းဖြည့်တင်းပေးပါတော့တယ်။ တခြားအသင်းတွေ ချိတ်ဆက် နေတဲ့ကစားသမားတွေကိုပါ ကြားဖြတ်ဝင်ခေါ်ယူတဲ့အထိ ကြမ်းခဲ့တာပါ။ နာမည်ကျော်ကစားသမား တွေတော်တော်များများ ရောက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ရှက်ချင်ကို၊ ဟာနန်ခရက်စပို စတဲ့ ကစားသမား တွေက အစခေါ်ခဲ့တာပါ။ 

မော်ရင်ညိုနဲ့ အတူ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို ရှော့ခ်တိုက်ပြီး ၂ ကြိမ်ဆက်တိုက်သိမ်းပိုက်ပစ်လိုက်ပြီး အဲဒီ ခေတ်မှာ နှစ်ယောက်တည်း ပြိုင်နေတဲ့ ယူနိုက်တက်-အာဆင်နယ် ပြိုင်ဆိုင်မှုထဲကို တတိယအင် အားစုအနေနဲ့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ လီဗာပူးကလည်း ခြေစွမ်းနဲ့ လူစုဖွဲ့အရ ကောင်းပေမဲ့ 𝐄𝐏𝐋 ဖလား ရဖို့ဆိုရင် တစ်ခုမဟုတ်တစ်ခု လွဲချော်နေတတ်ပါတယ်။ 

ပြည်တွင်းဖလားတွေကို သိမ်းပိုက်လာနိုင်တဲ့နောက် ရိုမန် ပစ်မှတ်ထားလာခဲ့တာက ဥရောပဖလား ပါ။ ချယ်လ်ဆီးရဲ့အောင်မြင်မှုတွေကို ငွေနဲ့ဝယ်ယူထားတာဆိုတဲ့ စကားတွေကို သူတို့ ကျော်ဖြတ် နိုင်ဖို့နဲ့ ဥရောပအဆင့်အသင်းကြိးတစ်သင်းအဖြစ် လူသူလေးပါး လေးစားခံရဖို့ဆိုရင် ဥရောပဖလား တွေလိုအပ်တယ်ဆိုတာကို ရိုမန်ရော အသင်းအုပ်ချုပ်သူတွေပါ နားလည်ခဲ့ပြီး အဲဒီနောက်ကို အား သွန်လိုက်ခဲ့ကြတာပါ။ 

အဲဒီလို အားသွန်လိုက်ဖို့အတွက် နည်းပြတွေ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက်၊ ကစားသမားတွေ တစ် သုတ်ပြီး တစ်သုတ် ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ ရိုမန် ဝန်မလေးခဲ့ပါဘူး။ စဉ်ဆက်မပြတ်ကို အားစိုက်ထားခဲ့တာ ပါ။ စစ်ထဲကထွက်ပြီး ကိုယ်ထူကိုယ်ထလုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ရင်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ စီးပွားရေးအင်ပါ ယာကို ထူထောင်လာခဲ့တဲ့ ရုရှားလုပ်ငန်းရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ရိုမန်ဟာ အားလုံးကို ငွေကြေး အ မြတ်အစွန်းတွက်ချက်ပြီးမှ လုပ်ခဲ့ပေမဲ့ ချယ်လ်ဆီးကတော့ သူ့အတွက် ခြွင်းချက်လိုပါပဲ။ ငွေပြန်ရဖို့ ထက် အောင်မြင်မှုတွေနဲ့ နာမည်ကိုသာ သူ တည်ဆောက်ချင်ခဲ့တာပါ။

၂၀၁၁-၁၂ ရာသီမှာ ချယ်လ်ဆီးဟာ အုပ်စုအနေနဲ့ 𝐄 မှာ ကျရောက်နေခဲ့ပြီး လေဗာကူဆင်၊ ဗလင်စီ ယာ၊ ဂျန့်အသင်းတို့နဲ့ တစ်အုပ်စုတည်းကျခဲ့တာပါ။ ရမှတ် ၁၁ မှတ်နဲ့ အုပ်စုထိပ်ဆုံးကနေ နောက်တ ဆင့် တက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ဂိုးမှာ ပီတာချက်၊ ဟီလာရီယို၊ နောက်တန်းတွေအနေနဲ့ အိုင် ဗန်နိုဗစ်၊ အက်ရှ်လေကိုးလ်၊ ဒေးဗစ်လု့ဇ်၊ ဘော့ဆင်ဝါ၊ ဖာရဲရား၊ ဂယ်ရီ ကာဟေး၊ ဂျွန်တယ်ရီ၊ အ လယ်တန်းအနေနဲ့ အက်စီယန်၊ ရိုမီယူ၊ ရာမီရက်စ်၊ လမ်းပတ်၊ မာတာ၊ မီခေး၊ မာလူဒါ၊ မီရဲလက်စ်၊ တိုက်စစ်မှူးတွေအနေနဲ့ တောရက်စ်၊ ဒရော့ဘာ၊ လူကာကူ၊ ကာလူး၊ စတားရစ်တို့နဲ့ စုဖွဲ့ထားတဲ့ အင်အားဖြစ်ပါတယ်။ နည်းပြ ဗီလက် ဘိုအာ့စ်က ၂၀၁၂ မတ်လအထိ ကိုင်တွယ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်း ကာလကိုတော့ ရော်ဘာတို ဒီမက်တီယိုက ဆက်ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ရာသီပါ။

တကယ်ဆို ချယ်လ်ဆီးတို့အတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ကိုရဖို့ ၂၀၀၇-၀၈ ကတည်းက နီးစပ်ခဲ့တာဖြစ်ပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက ဖိုင်နယ်မှာ မန်ယူနိုက်တက်ကို တယ်ရီရဲ့ ပင်နယ်တီလွဲချော်မှု၊ အနယ်လ်ကာရဲ့ ကန် သွင်းချက်ကို ဗန်ဒါဆားကာကွယ်သွားမှုတွေနဲ့ ပင်နယ်တီအထိရောက်ပြီးမှ ရှုံးသွားခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၁-၁၂ မှာတော့ ချယ်လ်ဆီးတို့ ၁၆ သင်းအဆင့်မှာ နာပိုလီနဲ့တွေ့ခဲ့ပြီး နှစ်ကျော့ပေါင်းရလဒ်တွေနဲ့ အဝေးဂိုး တွေတူနေတဲ့အတွက် အချိန်ပိုထိ ရောက်ပြီးမှ ချယ်လ်ဆီး ကွာတားတက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ ကွာတားမှာ တော့ ဘင်ဖီကာကို နှစ်ကျော့လုံး အနိုင်ယူပြီး ဆီမီးရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ 

ဆီမီးမှာ ဘာစီလိုနာကို အိမ်ကွင်းအနိုင်၊ အဝေးကွင်း ၂-၂ သရေနဲ့ ဖိုင်နယ်ကို ရောက်လာခဲ့တာဖြစ်ပြီး တဖက်မှာတော့ ရီးရဲလ်နဲ့ ပင်နယ်တီတွေထိရောက်ပြီးမှ တက်လာနိုင်ခဲ့တဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်နဲ့တွေ့ဆုံ ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဘိုင်ယန်တို့က အဲဒီပွဲကို စိုးမိုးကစားခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးကတော့ တန်ပြန်တိုက်စစ် နဲ့ပဲ ရင်ဆိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အများအားဖြင့်တော့ ဘောလုံးက ဘိုင်ယန်ခြေထဲမှာပါ။ 

ဘိုင်ယန်က အကြိမ်ကြိမ်ကန်သွင်းခဲ့ပေမဲ့ ဂိုးပေါက်တည့်တာက နည်းနေခဲ့ပြီး တည့်တဲ့အချိန်တိုင်းမှာ လည်း ပီတာချက်က ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘိုင်ယန်အတွက် ဂိုးကို ၈၃ မိနစ်အရောက်မှ သောမတ် မူလာက သွင်းယူပေးနိုင်ခဲ့တာပါ။ ပွဲချိန်ပြည့်ဖို့ ဘယ်လောက်မှ မလိုတော့တာကြောင့် ဒီရ လဒ်နဲ့ ပွဲပြီးလောက်ပြီလို့ ထင်နေတဲ့အချိန်မှာပဲ ၈၈ မိနစ်မှာ ဒရော့ဘာက ပြန်သွင်းပေးခဲ့ပြန်ပါတယ်။ 

အချိန်ပိုမှာ ဘိုင်ယန်တို့ အခွင့်အရေးတွေရခဲ့ပေမဲ့ အသုံးမချနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ပင်နယ်တီထိရောက် သွားခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးအတွက် စစကန်တဲ့ မာတာက အဖွင့်ပင်နယ်တီကို ဝင်အောင်မကန်နိုင်ခဲ့ပြန် ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အိုလစ်နဲ့ ရှဝိန်းစတိုင်ဂါတို့ ပင်နယ်တီတွေ မဝင်ခဲ့ချိန်မှာတော့ ချယ်လ်ဆီးရဲ့ လက် ကျန်ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဒေးဗစ်လု့ခ်၊ လမ်းပတ်၊ အက်ရှ်လေကိုးလ်၊ ဒရော့ဘာတို့က အမှားအ ယွင်းမရှိ ကန်သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးတို့ ကာလရှည်ကြိုးစားနေခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ကို ယာယီနည်း ပြ ဒီမက်တီယိုက ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ချယ်လ်ဆီးအလံတော်ကို ထိပ်ဆုံးရောက်အောင် လွှင့်နိုင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ပေါ့။